Zygmunt Pągowski
Zygmunt Pągowski 1905 – 1974
Lekarz humanista z Łowicza. Wychowanek męskiego Gimnazjum im. ks. J. Poniatowskiego w Łowiczu. Sam uzdolniony plastycznie, wcześnie uległ urokowi sztuki i postaci Stanisława Noakowskiego, wychowanka łowickiej Szkoły Realnej z okresu niewoli. Dwie prelekcje wygłoszone przez Noakowskiego w Łowiczu spowodowały, że zainteresowania Pągowskiego zwróciły się odtąd zdecydowanie w kierunku architektury. Widząc w Noakowskim wzorzec osobowy dla siebie, wstąpił na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, której niestety nie ukończył. Uzdolnienia manualne, względy życiowe zdecydowały o przeniesieniu się do Akademii Stomatologicznej w Warszawie. Jako student czuł się nadal związany z rodzinnym miejscem, działając w Akademickim Kole Łowiczan. Dyplom lekarza stomatologa otrzymał w 1933 r. W tym czasie zaczął gromadzić książki, przedmioty o wartości historycznej i artystycznej, dawną porcelanę. Pisywał do miejscowej prasy, czynny był w oddziale Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, którego duszą była A. Chmielińska. Był także członkiem Związku Propagandy Ziemi Łowickiej, doradcą artystycznym spółdzielni „Zdobnictwo Ludowe” i członkiem Koła Wychowanków Szkół Średnich.
W czasie wojny był jeńcem stalagu w Keisersteinbruch w Dolnej Austrii. Z tego okresu pochodzi wiele rysunków Pągowskiego. Po wojnie w latach 1946 – 1970 zapełnił rysunkami 17 zeszytów. Był to plon odwiedzenia 118 miejscowości przeważnie z terenu Ziem Odzyskanych. Równolegle powiększały się zbiory Pągowskiego przede wszystkim drogą zakupów, wymiany a także jako dary od przyjaciół. Choć bibliofilstwo było mu najbliższe posiadł okazały zbiór dzieł sztuki, rzemiosła artyst, starodruków i lovicianów. Księgozbiór liczył ponad 3.000 pozycji, a kolekcja exlibrisów prawie 2.000.
Ze swego dorobku kolekcjonerskiego czynił społeczny użytek. W samym tylko Łowiczu w latach 1957 – 1973 udostępnił swe zbiory publiczności na 10 wystawach. Był ponadto działaczem Koła Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łowiczu, Towarzystwa Przyjaciół Muzeum w Łowiczu, członkiem Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Książki w Warszawie i Lodzi