AT

Edward Okuń  ( 1872 Wólka Zarzeńska – 1945 Skierniewice)

.
Polski malarz, ilustrator tworzący w stylu secesji.

.

 

.

Autoportret z żoną na tle Anticoli-Corrada, 1900 r.

.

Urodził się w rodzinie szlacheckiej herbu Belina. Rodzice wcześnie go osierocili zostawiając w spadku spory majątek. Dzięki temu zdobył materialną niezależność i mógł spokojnie poświęcić się swojej pasji – malarstwu. Naukę rozpoczął w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona, by kontynuować ją w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod okiem Jana Matejki, następnie w niemieckich i francuskich szkołach prywatnych. Po studiach wyjechał na Węgry, gdzie przyłączył się do kolonii artystycznej założonej przez swojego byłego pedagoga – Hollósy’ego. Przez następne 20 lat mieszkał we Włoszech, których kulturę uwielbiał. W międzyczasie poślubił ziemiańską córkę Zofię Wandę Tolkemit. Wyniosła, miedzianowłosa Zofia często pozowała malarzowi uosabiając symbolistyczne wyobrażenie kobiety tajemniczej i uwodzicielskiej. W 1921 r. państwo Okuniowie wrócili na stałe do Polski, ale bardzo często podróżowali na południe Europy. Poza wystawami w największych polskich galeriach sztuki obrazy Edwarda Okunia były eksponowane także poza granicami kraju, w Paryżu, Monachium, Berlinie, Kijowie, Rzymie. Okuń malował stylizowane pejzaże, baśniowe portrety oraz kompozycje fantastyczne. Jego obrazy cechowała wyszukana dekoracyjność i bogata materia malarska. Artysta tworzył też secesyjne ilustracje do książek polskich poetów i pisarzy, m.in. Kasprowicza, Staffa, Żeromskiego. Drugą wojnę spędził w Warszawie a po powstaniu warszawskim przeniósł się do Skierniewic.  Z kamienicy, w której Okuniowie mieszkali w Warszawie zostały tylko zgliszcza. Była podobno piękna, z gotyckimi wnękami zdobionymi malowidłami, jej frontową ścianę artysta ozdobił polichromią własnego projektu. W kamienicy Okuniów od 1936r. aż do wybuchu powstania zbierali się członkowie loży masońskiej. Mieli tam swoją „świątynię” – salę przeznaczoną do obrządków rytualnych. Edward Okuń i Marian Trzebiński, również artysta plastyk, byli założycielami polskiej masońskiej loży „Kopernik”. Obaj zostali inicjowani w rzymskiej loży „Polonia”, skąd w 1920r. Okuń przywiózł do Polski patent erygujący pierwsze dwie regularne, symboliczne loże odrodzonego wolnomularstwa. Artysta stworzył ekslibris książek Wielkiej Loży Narodowej. Na wystawie w warszawskiej Zachęcie wystawił obraz pt: „Loża masońska”. Z Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych, którego przez pewien czas był wiceprezesem, Edward Okuń związany był przez wiele lat. Wystawiał tam swoje prace, a w 1922r. był świadkiem politycznego wydarzenia. Oprowadzał po wystawie Gabriela Narutowicza, gdy malarz Eligiusz Niewiadomski oddał śmiertelne strzały do prezydenta. Okuń i adiudant Narutowicza rozbroili Niewiadomskiego. Prezydent zaś zmarł na miejscu.

W Skierniewicach w dniu wyzwolenia miasta 17.stycznia 1945r. Edward Okuń zginął od przypadkowej kuli. Nieznane są okoliczności jego śmierci. Zgłoszenie o śmierci poświadczone było przez Mariana Włodarskiego, buchaltera oraz Leopolda Włodarskiego, urzędnika bankowego. Trwały poszukiwania grobu Edwarda Okunia na skierniewickich cmentarzach, gdyż większość encyklopedii podaje nasze miasto jako miejsce zgonu artysty co  pozwala przypuszczać, że został tutaj pochowany. Niestety nie znaleziono jego grobu. Istnieją przesłanki żeby sądzić, że Edward Okuń został przewieziony i  pochowany na warszawskim cmentarzu powązkowskim.

.

Edward Okuń „Wojna i my”, 1923r.